Буллинг -бұл мектептегі ең өзекті мәселелердің бірі, оны жою әлі мүмкін емес. Мектеп психологы Буранбаева Жанарқұл Жұмахметқызы баласы буллингке ұшыраған жағдайда ата-аналарға қалай әрекет ету керектігін айтты.
Біріншіден, ата-аналардың өздері баланы құрметтеуді үйренуі керек. Үйде баланы қорламаңыз, қорламаңыз. Өкінішке орай, Мен бұл мәселеге жиі тап боламын. Балаға ешкімнің оны ренжітуге құқығы жоқ екенін түсіндіру керек, ал ата – анасы оны әрдайым қолдайды", - деп түсіндірді психолог.
Жанарқұл Жұмахметқызының айтуынша, ата-аналар балаларды тыңдап, олардың өміріне қызығушылық танытуы керек. Мектепке барудан бас тарту, жиі ашуланшақтық, баланың оқшаулануы – бұл оған бірдеңе дұрыс емес екендігі туралы сигналдар.
Буллингте қалай тануға болады және ол не үшін қауіпті?
Егер бала жәбірленуші болса, бірақ бұл туралы тікелей айтпаса, қорлау туралы басқа физикалық және психологиялық белгілерден болжауға болады:
* іш пен кеудедегі себепсіз ауырсыну;
* мектепке барғысы келмеу және нашар үлгерім;
* жүйке тик, энурез;
* қайғылы көрініс, мазасыздық, мазасыздық;
* ұйқының бұзылуы, кошмарлар;
* ұзақ депрессиялық күй;
* жиі суық тию және басқа аурулар;
* жалғыздыққа бейімділік, қарым-қатынасқа құлықсыздық;
* тәбет проблемалары;
* шамадан тыс сәйкестік пен сақтық.
Мектептегі қорлау барлық қатысушылар үшін ең жағымсыз салдарға әкеледі. Буллингке ұшыраған студенттер депрессияға ұшырайды, психикалық бұзылулардың дамуына бейім және өз-өзіне қол жұмсауға тырысуы сирек емес.
Агрессор балалар мектеп үлгерімінде қиындықтарға тап болады, қылмыстық бейімділікке ие болады және педагогикалық ұжымды сабақ жүргізудің орнына тәртіпті сақтауға мәжбүр етеді.
Қорқытудың куәгерлері көбінесе жәбірленушінің орнында болудан қорқады және буллерлерге қосыла алады. Немесе олардың араласпағаны үшін өздерін кінәлі сезінеді және бақылаушыдан жарақат алады. Осылайша, мектептегі қорқыту бүкіл білім беру жүйесін бұзады, жалпы шиеленісті, иеліктен шығаруды және қатыгездікті тудырады.